Na kogo stawia Pekin ?
Gdyby Mjanma był jedną z Chińskich prowincji,to jego znaczenie ekonomiczne byłoby znikome. Kraj o powierzchni równej prawie obszarowi RFN i Polski z ludnością liczącą 57 milionów należałby do trzech najuboższych prowincji w ChRL. Tylko Chińska prowincja Yunnan granicząca z tym krajem ma dochód roczny na osobę niemalże dziesięciokrotnie wyższy. Słabość ekonomiczna Myanmaru tłumaczy też anemiczne ruchy Pekinu względem Naypyidaw.
Wojna domowa w Mjanma
Myanmar został pogrążony w śmiertelnej wojnie domowej od zamachu stanu w 2021 r. Konflikt rozpoczął się od pokojowych protestów przeciwko dyktaturze wojskowej, ale gwałtowne represje wobec protestujących ostatecznie doprowadziły do zbrojnego buntu. W zamian wojsko wykorzystało swoją znaczącą siłę ognia, w tym moździerze, lądowe i pociski przeciwko grupom zbrojnym i cywilom. Według ONZ 2 miliony ludzi zostało wewnętrznie wysiedlonych.
Armie etniczne
Zbrojne grupy etniczne nie są niczym nowym w Myanmarze – jest to bardzo zróżnicowany etnicznie naród.
Dominujący Bamar ( 68% populacji kraju ) zawsze cieszyli się uprzywilejowaną pozycją w społeczeństwie, w tym w wojsku i kolejnych rządach. Tymczasem mniejsze grupy etniczne, takie jak grupy Shan, Karen i Rakhine walczyły z rządami centralnymi o uzyskanie większej autonomii od kilku pokoleń.
Połączone siły zbrojne zwane Sojusz Trzech Braterstw, znany również jako Sojusz Bractwa, to sojusz pomiędzy Armią Arakanu, Armią Sojuszu Narodowo-Demokratycznego Birmy i Armią Wyzwolenia Narodowego Ta’ang utworzonym w czerwcu 2019 r.
Ofensywa zbrojna zwana Operacją 1027 rozpoczęta w październiku 2023 w północnej części stanu Szan pozwoliła wyprzeć wojska junty z wielu węzłów transportowych. W wyniku opanowania znacznych terenów przez wojsko Bractwa, Junta traci dziennie prawie pół miliona dolarów na odcięciu jej od przygranicznego handlu z Chinami. Główne trasy handlowe z Chinami biegną obecnie przez stan Kaczin na północy kraju mają ograniczoną przepustowość.
Stan Szan to kluczowy obszar Mjanmy dla Chińskich interesów
W ostatnich dwudziestu latach Chiny ściśle współpracowały z wojskiem Birmańskim, aby chronić infrastrukturę dla wielomiliardowego rurociągu, który jest jedynym źródłem gazu ziemnego z Mjanmy dla południowo-zachodnich prowincji Chin.
Chiny pielęgnowały dobre relacje z Naypyidaw ze względów strategicznych, zabezpieczając alternatywną trasę dla surowców z drugiej strony cieśniny Malakka, krytycznej trasy tranzytowej dla handlu łączącej Chiny i inne kraje azjatyckie z Afryką, Europą i Bliskim Wschodem przez Ocean Indyjski.
Były już minister spraw zagranicznych ChRL Qin Gang podczas ubiegłorocznej wizyty w Naypyidaw zapewnił najważniejszego generała Min Aung Hlaing o wielkiej przyjaźni między obydwoma narodami i obiecując zacieśnienie więzi w obliczu eskalacji przemocy w tym kraju Azji Południowo-Wschodniej dwa lata po wojskowym zamachu stanu.
Ale czy w obliczu sukcesów Armii Bractwa Pekin będzie nadal stawiał na Tatmadaw, zbrojne ramię Junty wojskowej ?
W wyniku wojny na Ukrainie i strefie Gazy dyplomacja krajów Zachodu straciła z radarów walkę separatystyczną w Mjanma.
Chiny mają wolną rękę na tym obszarze, ale poczynają bardzo ostrożnie nie chcąc stawiać wszystkich kart na juntę wojskową, która swoją niekompetencją gospodarczą i zaangażowaniem w działalność przestępczą nie zyskuje uznania pośród prominentnych członków ścisłego kierownictwa ChRL.
Pragmatyzm elit w Pekinie gwarantuje czysto biznesowe podejście do konfliktu w Mjanma.
Obszar przygraniczny w prowincji Szan, a wpływy polityczne na całym obszarze Mjanmy chroniące szlaki handlowe do Oceanu Indyjskiego mogą prowadzić do współpracy z obiema stronami konfliktu.
